بررسی رابطه ساختار ـ فعالیت، دانسیته الکترونی و صورتبندی مشتقات فنتانیل

نویسندگان

چکیده

فنتانیل و مشتقات آن از مؤثرترین و کاربردی‌ترین ضد‌دردهای مخدر و نوع خاصی از اگونیست‌های گیرنده  هستند. این ترکیبات به عنوان سلاح‌های شیمیایی غیر‌کشنده شناخته می‌شوند. تعداد زیادی از مشتقات فنتانیل با هدف بررسی رابطه ساختار فعالیت آنها و یافتن کاربردی‌ترین دارو با مناسب‌ترین خواص مانند تأثیر زیاد بدون اثرات جانبی (همچون ایست تنفسی و اعتیاد) سنتز شده‌اند. شناخته‌شده‌ترین مشتقات فنتنانیل عبارتند از: 3- متیل فنتانیل، اهم فنتانیل، لوفنتانیل، کارفنتانیل، آلفنتانیل و سوفنتانیل. دُز مؤثر مشتقات مختلف فنتانیل در منابع متعدد گزارش شده‌اند ولی این داده‌ها تاکنون به طور سیستماتیک مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته‌اند. در این مقاله تأثیر 5 گروه عمده مؤثر در فعالیت ضد‌دردی مشتقات فنتانیل (70 ترکیب) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بهترین گروه‌ها شناسایی شده و مؤثرترین مشتق فنتانیل پیشنهاد شده‌است. سعی گردیده که وزن نسبی گروه‌های مختلف در تأثیر مشتقات فنتانیل تعیین‌ شود. ضمناً مقایسه داده‌های مختلف نشان داد که تأثیر گروه‌های مختلف غیر وابسته به هم نیستند. از طرف دیگر، مقایسه دانسیته الکترونی و صورتبندی مشتقات فنتانیل به روش Abinitio با دُز مؤثر آنها صورت گرفت.

کلیدواژه‌ها